Nasza Historia

Związek Polaków w Niemczech to organizacja założona w sierpniu 1922, jako spadkobiercza organizacja wszystkich organizacji polskich w zaborze pruskim, z główną siedzibą w Berlinie (do 1939). Związek reprezentował Polaków – obywateli Niemiec i polskie stowarzyszenia wobec władz niemieckich. Dążył i zdobył do dzisiaj ważne pełne prawa mniejszości narodowej dla Polaków i ich obrony we wszystkich dziedzinach życia społecznego. W roku 1933 jako symbol Związku przyjęto znak Rodła..

Rodło, znak Związku Polaków w Niemczech, to symbol łączności Polonii z narodem. Przedstawia na czerwonym tle biały graficzny znak Wisły z Krakowem. Autorką znaku jest artystka Janina Kłopocka (1904-1982).

Podstawę ideową działalności Związku Polaków w Niemczech stanowiło 5 prawd Polaka, uchwalonych 1937 przez Kongres ZPwN. Organizacyjnie ZPwN podzielony był na 5 dzielnic: Dzielnica I obejmowała Śląsk, siedzibą było Opole, Dzielnica II – Berlin i środkowe Niemcy, siedziba Berlin, Dzielnica III – Westfalia i Nadrenia, siedziba Bochum, Dzielnica IV – Warmia, Mazury, Powiśle, siedziba Olsztyn, Dzielnica V – Pogranicze (Kaszuby, ziemia złotowska), siedziba Złotów. Posiadał swoich reprezentantów w sejmie pruskim, sejmikach krajowych i radach miejskich.

ZPwN patronował działającym na terenie Niemiec polskim organizacjom społecznym, gospodarczym i oświatowo-kulturalnym, m.in.: Zjednoczeniu Zawodowemu Polskiemu, Związkowi Polskich Towarzystw Szkolnych, Związkowi Spółdzielni Polskich w Niemczech, Związkowi Akademików Polskich w Niemczech, Związkowi Harcerstwa Polskiego w Niemczech. W 1930 r. liczył 45 tys. członków. Od 1925 r. Wydawał gazetę Polak w Niemczech wraz z dodatkiem dla dzieci i młodzieży. Ukazywały się także gazety o zasięgu regionalnym, odpowiadające organizacyjnym dzielnicom Związku: Nowiny Codzienne (Śląsk), Dziennik Berliński, Naród (Westfalia, Nadrenia), Gazeta Olsztyńska, Głos Pogranicza i Kaszub. Związek Polaków w Niemczech zainicjował utworzenie Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech.

Związek został zdelegalizowany przez rząd III Rzeszy w lutym 1940 r. Represje dotknęły wielu członków, część rozstrzelano, ok. 4.000 tys. trafiło do obozów koncentracyjnych. Głównie w Sachsenchasen, Dachau i Buchenwald. Zdecydowana większość nie przeżyła tzn. zginęła przez zamęczenie lub zamordowanie.

W 1945 r. ZPwN wznowił działalność w zachodnich strefach okupacyjnych Niemiec.